Buồng trứng đa nang (PCOS) và u nang buồng trứng là hai tình trạng phổ biến liên quan đến sức khỏe sinh sản ở phụ nữ. Hai bệnh này là hoàn toàn khác nhau, cần phân biệt để chị em nắm được và giúp chị em chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản của mình..

• Tổng quan

 

• Buồng trứng đa nang (PCOS): Đây là một hội chứng liên quan đến rối loạn nội tiết ở phụ nữ, thường gặp trong độ tuổi sinh sản. PCOS gây ra sự mất cân bằng hormone androgen (hormone nam), dẫn đến tình trạng không rụng trứng, kinh nguyệt không đều, và sự xuất hiện của các nang nhỏ nằm rải rác trên bề mặt buồng trứng.
• U nang buồng trứng: U nang buồng trứng là các túi chứa dịch lỏng hình thành trên hoặc trong buồng trứng. U nang có thể lành tính hoặc có thể phát triển thành ác tính, nhưng phần lớn là vô hại và tự tan đi. U nang không gây ảnh hưởng lớn đến sự cân bằng nội tiết như PCOS mà chủ yếu liên quan đến các thay đổi bất thường tại một điểm nhất định trong buồng trứng.

1. Biểu hiện 

 

1. Biểu hiện của buồng trứng đa nang (PCOS):

 

• Kinh nguyệt không đều: Chu kỳ kinh nguyệt có thể kéo dài hoặc thậm chí không xuất hiện trong vài tháng.
• Rậm lông: PCOS thường gây ra tình trạng lông mọc nhiều ở các khu vực như mặt, cằm, ngực, và lưng.
• Tăng cân: Do PCOS ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và gây ra kháng insulin, nhiều phụ nữ mắc PCOS dễ tăng cân.
• 
• Mụn trứng cá và da dầu: Do sự gia tăng hormone androgen, phụ nữ mắc PCOS dễ bị mụn và da nhờn.
• Rụng tóc: Tình trạng rụng tóc cũng thường gặp ở người mắc PCOS, thường do androgen cao.

1. Biểu hiện của u nang buồng trứng:

 

• Đau bụng dưới: U nang thường gây ra cảm giác đau nhói hoặc âm ỉ ở vùng bụng dưới, đặc biệt là ở vị trí của buồng trứng có u nang.
• Rối loạn kinh nguyệt: Tuy không phải lúc nào cũng gặp, nhưng u nang có thể gây ra tình trạng kinh nguyệt không đều hoặc đau khi đến kỳ kinh nguyệt.
• Đầy hơi và cảm giác nặng bụng: Kích thước của u nang lớn có thể gây áp lực lên các cơ quan xung quanh, khiến người bệnh cảm thấy đầy bụng, khó tiêu.
• Đi tiểu nhiều hoặc khó tiểu: U nang có thể chèn ép bàng quang, gây khó khăn khi tiểu tiện hoặc cảm giác tiểu nhiều lần.

 

• Chẩn đoán

 

1. Chẩn đoán buồng trứng đa nang (PCOS):

 

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, rậm lông, mụn trứng cá để xác định khả năng mắc PCOS.
• Siêu âm: Siêu âm vùng chậu giúp phát hiện các nang nhỏ nằm rải rác trên bề mặt buồng trứng. Tuy nhiên, sự hiện diện của các nang nhỏ không hoàn toàn đồng nghĩa với PCOS.
• Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm để kiểm tra nồng độ hormone như LH, FSH, và testosterone. Người mắc PCOS thường có nồng độ hormone androgen cao và mức độ insulin cao.

 

1. Chẩn đoán u nang buồng trứng:

 

• Siêu âm: Siêu âm đầu dò là phương pháp phổ biến và hiệu quả để phát hiện các u nang trong hoặc trên buồng trứng, xác định kích thước, vị trí và tính chất của u nang.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI thường được sử dụng để kiểm tra chi tiết hơn các u nang có tính chất phức tạp hoặc khi nghi ngờ u ác tính.
• Xét nghiệm máu CA-125: Đối với những trường hợp nghi ngờ u nang có thể là ác tính, xét nghiệm CA-125 sẽ giúp kiểm tra dấu ấn ung thư. Tuy nhiên, xét nghiệm này chỉ có tính chất tham khảo.
  

 

• Điều trị 

 

1. Điều trị buồng trứng đa nang (PCOS):

 

• Điều chỉnh lối sống: Giảm cân, ăn uống lành mạnh, và tập thể dục thường xuyên có thể giúp cải thiện triệu chứng của PCOS. Chế độ ăn giàu chất xơ và ít đường tinh chế giúp kiểm soát nồng độ insulin.
• Sử dụng thuốc: Các thuốc kiểm soát hormone như thuốc tránh thai có thể được chỉ định để điều hòa kinh nguyệt và giảm triệu chứng rậm lông, mụn trứng cá. Thuốc metformin cũng được sử dụng để cải thiện độ nhạy insulin ở người mắc PCOS.
• Các liệu pháp hỗ trợ sinh sản: Đối với phụ nữ muốn mang thai, bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp kích thích rụng trứng, bao gồm clomiphene và letrozole.
• Theo dõi định kỳ: Do PCOS có liên quan đến nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, việc thăm khám và theo dõi sức khỏe thường xuyên là rất quan trọng.

1. Điều trị u nang buồng trứng:

 

• Theo dõi: Phần lớn các u nang là lành tính và có thể tự tan sau một vài chu kỳ kinh nguyệt, vì vậy bác sĩ thường khuyến cáo theo dõi tình trạng trước khi áp dụng các biện pháp can thiệp.
• Dùng thuốc giảm đau: Khi u nang gây đau, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau và thuốc tránh thai để điều hòa kinh nguyệt và ngăn ngừa sự phát triển của các u nang mới.
• Phẫu thuật: Trong trường hợp u nang có kích thước lớn, gây ra triệu chứng nghiêm trọng hoặc nghi ngờ có tính chất ác tính, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật loại bỏ u nang. Phẫu thuật có thể là cắt bỏ u nang (u nang mổ bóc tách) hoặc cắt bỏ hoàn toàn buồng trứng nếu có nghi ngờ ung thư.

 

• So sánh PCOS và u nang buồng trứng

 

• Nguyên nhân: PCOS là một rối loạn nội tiết, trong khi u nang buồng trứng chủ yếu là tình trạng phát triển bất thường của các túi chứa dịch.
• Ảnh hưởng đến nội tiết: PCOS ảnh hưởng trực tiếp đến cân bằng hormone và gây rối loạn nội tiết, còn u nang buồng trứng ít ảnh hưởng đến nội tiết.
• Điều trị lâu dài: PCOS yêu cầu quản lý liên tục và thay đổi lối sống, trong khi u nang buồng trứng có thể tự tan và không cần điều trị lâu dài.
• Khả năng sinh sản: PCOS có thể gây rối loạn rụng trứng, làm giảm khả năng thụ thai, còn u nang buồng trứng chỉ ảnh hưởng đến sinh sản nếu kích thước lớn hoặc gây biến chứng.

Buồng trứng đa nang (PCOS) và u nang buồng trứng đều là các tình trạng phổ biến liên quan đến sức khỏe sinh sản ở phụ nữ, nhưng chúng có đặc điểm, triệu chứng và phương pháp điều trị khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt giữa hai tình trạng này giúp chị em có thể tiếp cận điều trị phù hợp, bảo vệ sức khỏe sinh sản và phòng ngừa các biến chứng tiềm ẩn.