Hội chứng đa nang là một rối loạn nội tiết toàn thân đặc trưng bởi tình trạng kháng insulin, cường nội tiết tố nam. Tình trạng này không chỉ gây ra các vấn đề về sinh sản và phụ khoa mà còn gây ra các vấn đề da liễu nghiêm trọng, thường gặp nhất là sạm da, mụn trứng cá và mề đay.

Các vấn đề này không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng. Tuy nhiên, do tồn tại dai dẳng, đặc biệt vùng da vùng mặt ảnh hưởng nghiêm trọng tới thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

 

• PCOS thường được định nghĩa như một hội chứng lâm sàng gồm nhiều dấu hiệu chứ không phải chỉ có sự hiện diện của nhiều nang ở buồng trứng. Nhưng thông thường, PCOS được nghĩ tới khi kết quả siêu âm cho thấy buồng trứng chứa nhiều nang noãn có kích thước từ 2 – 8 mm.
• Bệnh đặc trưng bởi rối loạn nội tiết tố nam nữ và tình trạng kháng insulin, điển hình là các triệu chứng: kinh nguyệt thất thường, béo phì, rậm lông, mụn trứng cá, rụng tóc, mảng tăng sắc tố da, …
  
  

 

Sạm da – Hệ lụy của kháng insulin

• Sạm da là một tình trạng da đặc trưng bởi da dày, sạm, mượt như nhung, trong nếp gấp và nếp nhăn của cơ thể, thường ở háng, nách và cổ. Đôi khi môi, lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân bị ảnh hưởng. Thay đổi về da xuất hiện từ từ, đôi khi trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.

• Lúc đầu, da vùng bệnh có thể chỉ đổi màu xam xám, nhìn có vẻ như dính bẩn, sau đó da sẽ đen dần lên, sờ thấy sần sùi, nham nhám vì nổi các u nhú và tăng sừng.
• Người mắc PCOS đặc trưng bởi tình trạng kháng insulin. Khi nồng độ insulin trong máu tăng cao, nó kích thích các thụ thể insulin trên tế bào da, làm tăng sản xuất sắc tố da melanin và chất sừng keratin. Kết quả là, da trở nên sạm màu và dày lên, tạo ra các mảng da không đều màu và thường gây ngứa.
  
  Trứng cá – hậu quả do cường androgen nội tiết tố nam

 

• Trứng cá (acne) là bệnh da thông thường gây nên do tăng tiết chất bã và viêm của hệ thống nang lông tuyến bã.
• Bệnh biểu hiện bằng nhiều loại tổn thương khác nhau như mụn cám, sẩn, sẩn viêm, mụn mủ, mụn bọc, nang…khu trú ở vị trí tiết nhiều chất bã như mặt, lưng, ngực.
• Khoảng 80% trường hợp trứng cá gặp ở tuổi thanh thiếu niên, đặc biệt giai đoạn dậy thì.
• Mụn trứng cá được hình thành dưới tác động của 3 yếu tố chính. Đó là tăng sản xuất chất bã, sừng hóa cổ nang lông và vai trò của vi khuẩn.
• Đây là một trong những hệ lụy phổ biến nhất của PCOS. Sự gia tăng nồng độ nội tiết tố nam và tăng insulin máu ở những người bị PCOS làm tăng sản xuất dầu nhờn từ tuyến bã, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và hình thành mụn.
• Ngoài ra, nội tiết tố nam cũng kích thích sự phát triển của vi khuẩn Propionibacterium acnes, gây viêm nhiễm và hình thành mụn mủ, mụn bọc.

• Mề đay – biểu hiện của tăng insulin 

 

• Mề đay (urticaria) là một tình trạng da thường gặp ở những người bị PCOS. Tăng insulin máu và sự mất cân bằng nội tiết kích thích sự giải phóng histamin từ tế bào mast, gây ra phản ứng viêm và nổi mề đay.
• Mề đay có thương tổn da là những sẩn phù được bao quanh bởi quầng đỏ, rất ngứa. Các sẩn có thể tồn tại từ 30 phút tới 36 giờ, có kích thước từ 1 mm tới vài cm (mề đay khổng lồ), ấn kính mất màu. Đặc trưng là các mạch máu bị giãn và tăng tính thấm  ở trung bì nông và liên quan tới mạng lưới mao mạch ở vị trí đó.
• Bệnh nhân bị mề đay thường gặp phải các triệu chứng như: da sần, mẩn ngứa; cảm giác ngứa ngáy, khó chịu; da vẽ nổi hẳn; da nổi mụn nước; nhiễm trùng, …

Các cách phòng ngừa và cải thiện

 

Để ngăn ngừa bệnh lý cũng như các biến chứng nguy hiểm của bệnh, cải thiện sức khỏe làn da, chị em nên xây dựng lối sống, sinh hoạt lành mạnh và nâng cao chất lượng cuộc sống ngày, bằng cách:

 

• Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân và duy trì mức cân nặng hợp lý không chỉ giúp phụ nữ có sức khỏe tốt, mà còn giảm ảnh hưởng tiêu cực của bệnh đối với cơ thể. Chị em nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đồng thời có kế hoạch kiểm soát cân nặng như mong muốn.
• Hạn chế tinh bột, đường: Một chế độ ăn ít chất béo và nhiều tinh bột, đường sẽ làm tăng hàm lượng insulin. Do đó, cần hạn chế lượng tinh bột, đường trong khẩu phần ăn.
• Tập thể dục thường xuyên: Việc tăng cường hoạt động thể dục thể thao một cách thường xuyên, đều đặn sẽ hỗ trợ điều trị, ngăn ngừa tình trạng kháng insulin, giúp kiểm soát cân nặng, tăng cường trao đổi chất và cải thiện sức khỏe làn da.
• Khám phụ khoa định kỳ: Khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện các dấu hiệu của bệnh từ sớm, kể cả khi bệnh chưa có biểu hiện rõ ràng. Không những thế, khám phụ khoa định kỳ còn giúp tầm soát, điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm của nhiều bệnh phụ khoa khác. Chị em phụ nữ nên khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Khi gặp các biểu hiện trên da, không tự ý sử dụng thuốc mà nên gặp bác sĩ để được kiểm tra, tư vấn, lên phác đồ điều trị phù hợp, tránh tình trạng bệnh nặng nề hơn, hậu quả là sẹo khó điều trị.
  
  

Hội chứng buồng trứng đa nang không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản mà còn gây ra nhiều vấn đề da liễu như sạm da, mề đay, và mụn trứng cá. Hiểu rõ mối quan hệ giữa PCOS và da liễu không chỉ giúp cải thiện làn da mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống. 

Nếu bạn đang gặp phải những triệu chứng này, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để có biện pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.